LÀM SAO ĐỂ VỪA TẬN HƯỞNG CUỘC SỐNG, VỪA TIÊU TIỀN, MÀ VẪN RÈN LUYỆN PHẨM HẠNH?
Chủ nghĩa Khắc Kỷ nđã trở thành một phần của văn hóa đại chúng trong thập kỷ qua. Mọi người nhận ra rằng việc sống dựa trên chủ nghĩa khoái lạc - luôn theo đuổi một cuộc sống hưởng thụ và tránh né đau khổ - không mang lại hạnh phúc đích thực.
Chủ nghĩa khoái lạc cũng có thể rất tốn kém. Một lối sống quá xa hoa sẽ hủy hoại sự giàu có của bạn.
Nhưng ngay cả những người theo Chủ nghĩa Khắc Kỷ thời cổ đại cũng không tin vào việc sống khổ hạnh như một tu sĩ. Seneca đã nói rất rõ trong cuốn “On the Happy Life” (Về Cuộc Sống Hạnh Phúc):
“Người khôn ngoan không cho rằng mình không xứng đáng với bất kỳ món quà nào từ Vận Mệnh: anh ta không yêu của cải nhưng cũng muốn có nó; anh ta không giữ của cải trong trái tim mình mà chỉ trong ngôi nhà của mình; và những gì thuộc về anh ta, anh ta không từ chối mà giữ lại, mong rằng nó sẽ tạo cơ hội lớn hơn để anh thực hành đức hạnh.”
Xây dựng sự giàu có là một mục tiêu đáng trân trọng. Điều quan trọng là chúng ta theo đuổi những điều có giá trị đạo đức. Điều đó có nghĩa là chúng ta không nên theo đuổi sự giàu có để đạt được địa vị, danh vọng hoặc tiếng tăm. Chúng ta cũng không nên sử dụng tiền bạc như một nguồn vui thú.
Các triết lý khác cũng có những góc nhìn thú vị về việc xây dựng sự giàu có và sống một cuộc sống hưởng thụ mà không chỉ tập trung vào việc tránh né đau khổ. Trong số những triết lý này có Chủ nghĩa Khoái Lạc.
Bằng cách nghiên cứu các triết lý cổ đại khác nhau, chúng ta có thể có được cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn.
💰 Một góc nhìn khác về tự do và tiền bạc
Epicurus là một triết gia sống trong thời đại thịnh vượng về trí tuệ. Ông sinh ra ở Samos, Hy Lạp vào năm 341 trước Công nguyên, cùng thời với Plato và Aristotle. Ông đã chứng kiến sự trỗi dậy của nhiều trường phái khác nhau như Chủ nghĩa Khắc Kỷ, Chủ nghĩa Khuyển nho và Chủ nghĩa Plato.
Epicurus bắt đầu theo đuổi triết học từ năm 14 tuổi dưới sự hướng dẫn của nhiều triết gia.
Tuy nhiên, ông không đồng tình với việc chấp nhận vận mệnh của Chủ nghĩa Khắc Kỷ, cũng không tán thành việc từ bỏ hoàn toàn vật chất của Chủ nghĩa Khuyển Nho. Ông cũng không đồng ý với quan điểm của Plato về thế giới lý tưởng.
Thay vào đó, Epicurus đã tìm kiếm một con đường khác. Ông mong muốn một triết lý vừa khẳng định niềm vui sống nhưng cũng cảnh báo về nguy cơ của sự thỏa mãn quá mức. Từ đó, ông phát triển triết lý riêng của mình, ngày nay được biết đến với tên gọi Chủ nghĩa Khoái Lạc (Epicureanism).
Hãy tưởng tượng bạn đang sống trong thời đại của Epicurus, khi Athens là trung tâm của hoạt động trí tuệ, nơi các triết lý đối lập đang cạnh tranh để giành vị thế.
Một bên là các nhà Khắc Kỷ thúc đẩy sự chấp nhận mọi hoàn cảnh như chúng vốn là. Bên kia là các nhà Khuyển Nho kêu gọi từ bỏ các khát vọng thông thường về tiền tài, quyền lực và danh vọng.
Epicurus lập luận rằng khoái lạc, nếu được hiểu đúng, là điều tốt đẹp nhất. Tuy nhiên, ông cảnh báo không nên theo đuổi sự thỏa mãn ngay lập tức vì điều đó có thể dẫn đến đau khổ lâu dài.
Ông đề xuất một cách tiếp cận cân bằng, khuyến khích những niềm vui đơn giản như tình bạn, tri thức, và sự bình yên trong tâm hồn.
Mặc dù tôi đồng cảm hơn với các nhà Khắc Kỷ, những người tin rằng chúng ta nên thờ ơ với khoái lạc, tôi vẫn tin rằng những ý tưởng của Epicurus mang lại một sự cân bằng lành mạnh.
💰 Epicurus và sự giàu có
Cách tốt nhất để hiểu các ý tưởng của Epictetus là tìm hiểu quan điểm của ông về tiền bạc.
Trong cuốn sách "Epicurus and The Pleasant Life", Haris Dimitriadis mô tả quan điểm của Epicurus về sự giàu có như sau:
"Epicurus định nghĩa sự giàu có là phương tiện tài chính cho phép chúng ta thỏa mãn những ham muốn tự nhiên và cần thiết của mình. Ngược lại, quan niệm phổ biến về người giàu là người có khả năng đáp ứng mọi khát vọng của mình."
Chúng ta đi vào con đường hủy hoại khi cố gắng đáp ứng mọi ham muốn của mình. Nếu bạn tin rằng mình cần phải có một ngôi nhà lớn, một chiếc xe hơi sang trọng, một công việc danh tiếng và một lối sống hào nhoáng, bạn chỉ đang khiến bản thân thất vọng vì hai lý do:
1. Rất khó để thỏa mãn tất cả các ham muốn của bạn.
2. Ngay cả khi bạn làm được, bạn cũng không nhất thiết sẽ hạnh phúc hơn.
Điểm thứ hai quan trọng hơn cả. Hãy hỏi bất kỳ ai có tiền. Sau khi thỏa mãn các khát vọng, bạn sẽ quay trở lại mức độ hạnh phúc bình thường của mình. Và mức độ bình thường đó được quyết định bởi cách bạn nhìn nhận cuộc sống.
Về điểm đầu tiên. Kiếm được nhiều tiền rất khó và không đáng. Epicurus đã nói:
"Một cuộc sống tự do không thể có được sự giàu có lớn, bởi vì nhiệm vụ này không hề dễ dàng nếu không trở thành nô lệ cho đám đông hoặc những người nắm quyền."
Mặc dù tôi không hoàn toàn đồng ý với phần đầu của câu nói, tôi hoàn toàn đồng tình với phần sau. Rất khó để trở nên cực kỳ giàu có mà không đánh đổi tự do thực sự của bạn.
💰 Sắp xếp cuộc sống theo Chủ nghĩa Khoái Lạc
Tôi vẫn tin rằng một người nên cố gắng đạt được sự giàu có. Nhưng không phải bằng mọi giá. Và cũng không cần quá mức.
Không có tiền dẫn đến một cuộc sống tồi tệ. Nhưng có nhiều tiền cũng không nhất thiết dẫn đến một cuộc sống tốt đẹp. Chìa khóa là có đủ tiền.
Bạn không cần phải có 10 hay 20 tỷ để hạnh phúc. Bạn thậm chí không cần trở thành một triệu phú để hạnh phúc. Tôi không nghĩ rằng bất kỳ ai thực sự cần một cuộc sống đầy rẫy xa hoa.
Đó là vì hạnh phúc thực sự nằm ở tư duy của bạn. Nhưng đồng thời, chúng ta cũng không thể phớt lờ những thử thách của cuộc sống hàng ngày. Đó là lý do tại sao chúng ta cần tiền.
Chủ nghĩa Khắc Kỷ giúp tôi đối mặt với những thách thức ấy. Nó cung cấp cho tôi một mô hình tư duy để đối phó với những thách thức của việc xây dựng sự giàu có trong thế giới phức tạp của chúng ta. Nhưng đồng thời, chúng ta cũng cần tận hưởng thời gian ở hiện tại.
Triết gia người Đức, Friedrich Nietzsche, có thể cho chúng ta một ý tưởng về cách tìm kiếm sự cân bằng giữa Chủ nghĩa Khoái Lạc và Chủ nghĩa Khắc Kỷ. Đây là những gì ông đã viết trong cuốn "The Gay Science":
"Đối với những người phải đối mặt với số phận đầy biến động - những người sống trong thời kỳ bạo lực và phụ thuộc vào những kẻ thất thường - Chủ nghĩa Khắc Kỷ có thể là lời khuyên hợp lý. Nhưng bất kỳ ai nhận thấy định mệnh cho phép mình kéo dài sợi chỉ của cuộc đời thì nên thực hiện những sắp xếp theo Chủ nghĩa Khoái Lạc.
Đó là điều mà tất cả những ai luôn sống và làm việc bằng tinh thần đã từng làm. Với kiểu người này, mất đi sự nhạy cảm tinh tế của họ và thay thế nó bằng một lớp da nhím cứng rắn của chủ nghĩa Khắc Kỷ sẽ là tổn thất lớn nhất."
Nietzsche nhắc nhở chúng ta rằng:
1. Bạn cần thực hành chủ nghĩa Khắc Kỷ để học cách chấp nhận khó khăn.
2. Điều đó sẽ giúp bạn xây dựng một “lớp da nhím” Khắc Kỷ cứng cáp.
3. Nhưng bạn có thực sự cần lớp da đó không?
Câu trả lời không đơn giản. Đúng, bạn cần một “lớp da nhím” để đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống. Mặc dù khó khăn ngày nay không mang tính chất thể chất như trong những thời kỳ bạo lực hơn của nền văn minh, nhưng chúng vẫn rất thực tế và đáng kể.
Chúng ta không thể xây dựng một sức khỏe tốt và sống một cuộc đời ý nghĩa nếu thiếu đi sức khỏe tinh thần và cảm xúc.
Vì vậy, việc sở hữu một lớp da dày là có lợi. NHƯNG chúng ta cũng không nên để lớp da đó quá dày.Bạn không cần phải từ bỏ hết mọi niềm vui trong cuộc sống. Sống một cuộc đời với những niềm vui hợp lý vẫn mang lại lợi ích to lớn.
Tâm trạng, công việc, sức khỏe,... - tất cả mọi thứ trong cuộc sống sẽ tốt hơn khi bạn cảm thấy thoải mái. Vì vậy, đừng bao giờ quên thêm vào cuộc sống của mình những niềm vui đơn giản.
Đọc sách, dành thời gian bên gia đình, thân mật với bạn đời, tập thể dục. Chỉ cần đừng đắm chìm quá mức vào bất cứ điều gì. Sự cân bằng chính là chìa khóa.
—
