Jidoka là gì? Ý nghĩa của Jidoka trong sản xuất của doanh nghiệp
TỔNG QUAN VỀ JIDOKA
Jidoka hay Autonomation được Toyota định nghĩa là “tự động hóa với tư duy con người”, có nghĩa là kết hợp sự thông minh của con người và máy móc để xác định lỗi và thực hiện các biện pháp xử lý nhanh chóng.
Jidoka chuyển một mức độ của trí tuệ con người để tự động hóa máy móc. Những máy như vậy, khi phát hiện thậm chí chỉ một sai sót sẽ ngay lập tức ngừng máy và yêu cầu trợ giúp. Trong một dây chuyền sản xuất nếu xảy ra lỗi sẽ khiến cho thành phẩm không đạt chất lượng và kéo theo cả dây chuyền hoạt động lỗi. Vì vậy Jidoka nghĩa là hoạt động không có lỗi trong quá trình sản xuất theo dây chuyền.
Mục đích của Jidoka là xác định và sửa chữa nhanh những lỗi xảy ra trong quá trình sản xuất.
Ví dụ: thay vì đợi cho đến cuối dây chuyền sản xuất để kiểm tra thành phẩm, Jidoka có thể được áp dụng tại những bước sớm hơn trong quá trình để giảm bớt số lượng công việc thêm vào các sản phẩm đã bị lỗi. Một công nhân có thể tự kiểm tra công việc hay nguyên liệu của mình, kiểm tra công việc đã làm ngay lập tức trước khi trạm làm việc của họ được yêu cầu dừng do một khuyết tật được tìm thấy sau đó. Sự dò tìm này là bước đầu tiên ở Jidoka.
Một khi một dây chuyền phải dừng lại, người giám sát hay phụ trách giúp phát hiện vấn đề và chú ý lập tức vào vấn đề của người công nhân hay máy móc được phát hiện. Để hoàn thành Jidoka, không phải chỉ là chỉnh sửa khuyết tật trong sản phẩm khi phát hiện ra, nhưng quá trình được đánh giá và điều chỉnh để loại bỏ khả năng tạo ra cùng lỗi một lần nữa. Việc “phòng ngừa lỗi” (mistake-proofing) của dây chuyền sản xuất này được gọi là PokaYoke.
CÁC NGUYÊN TẮC THỰC HIỆN JIDOKA
2.1. Phát hiện bất thường
Trong quy trình sản xuất dây chuyền mọi thứ hoạt động liên tục từ bộ phận sản xuất này đến bộ phận sản xuất khác và không dừng lại. Điều này gây nên nhiều hệ lụy trong việc tạo nên một sản phẩm chất lượng khi quy trình xảy ra lỗi và không khắc phục kịp thời.
Do đó với jidoka sẽ thực hiện các quy trình sản xuất tự động nhưng có khả năng phát hiện những bất thường trong quá trình sản xuất. Điều này giúp cho thành phẩm, sản phẩm trong quá trình sản xuất có thể biết được lỗi ngay lúc đó để khắc phục hiệu quả hơn và mang lại những sản phẩm chất lượng, giúp cho quy trình hoạt động dây chuyền hiệu quả.
2.2. Dừng hoạt động
Khi xảy ra vấn đề lỗi trong Jidoka, toàn bộ dây chuyền sẽ dừng lại. Vấn đề lỗi sẽ xuất hiện ngay lúc này giúp việc khắc phục tình hình nhanh chóng, giải quyết các vấn đề ngay từ khâu sản xuất để nâng cao chất lượng của sản phẩm.
Dừng lại khi xảy ra lỗi là một điều quan trọng và cần thiết đối với những quy trình sản xuất dây chuyền. Các thành phẩm được sản xuất sẽ đảm bảo được chất lượng hơn, những sản phẩm bị lỗi sẽ được loại bỏ hoặc khắc phục để tiếp tục quy trình.
2.3. Khắc phục, sửa chữa ngay lập tức
Đối với Jidoka khi phát hiện lỗi và dừng lại lập tức thì lúc này thông báo quy trình xảy ra lỗi. Các phát hiện này nhằm tránh tạo nên những lô hàng lỗi nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến thành phẩm và uy tín của sản phẩm. Các vấn đề lỗi sẽ được khắc phục nhanh chóng khi quy trình diễn ra theo trình tự phát hiện lỗi, dừng lại.
2.4. Điều tra nguyên nhân gốc rễ, thiết lập biện pháp xử lý
Bên cạnh đó, Jidoka sẽ giúp cho dây chuyền sản xuất có thể phát hiện ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề và xử lý một cách triệt để. Tìm ra nguyên nhân là một trong những vấn đề thiết yếu để tránh những lỗi về sau và có thể khắc phục hiệu quả để mang lại những sản phẩm chất lượng hơn.
NGUYÊN NHÂN CẦN SỬ DỤNG JIDOKA
3.1. Vấn đề về chất lượng
Một trong những lý do chính để ngăn chặn một quá trình đó là khi có vấn đề về chất lượng, sẽ có nhiều trường hợp xảy ra nếu bạn để những vấn đề về chất lượng đi vào giai đoạn tiếp theo:
- Phần bị lỗi tiếp tục được xử lý và tạo ra sản phẩm bị lỗi có thể phải bỏ đi. Nếu bạn sản xuất một động cơ hoàn chỉnh, trong đó xi lanh bị sai lệch, bạn sẽ phải vứt bỏ động cơ hoàn chỉnh, chứ không chỉ là vứt bỏ đi xi lanh.
- Ngay cả khi sản phẩm lỗi có thể sửa chữa thì phải mất rất nhiều thời gian và công sức để khắc phục vấn đề. Ví dụ, nếu động cơ bị lỗi đã được lắp ráp vào trong xe, thì bạn phải thực hiện rất nhiều công việc để có thể sửa chữa như tiến hành tháo động cơ một lần nữa, sửa chữa, sau đó gắn động cơ ngược lại.
- Sự chậm trễ giữa việc phát hiện sự cố và nguyên nhân của vấn đề có thể dẫn đến nhiều vấn đề hơn vì không được xác định sớm. Nếu máy của bạn bị căn chỉnh sai mà không được phát hiện sớm, thì hàng loạt các bộ phận được tạo ra sẽ có thể có cùng một lỗi như nhau.
- Và cuối cùng, khi các vấn đề xảy ra khá lâu rồi mới được phát hiện thì việc xác định nguyên nhân của vấn đề sẽ trở nên khó khăn hơn.
Tóm lại, dừng quá trình sớm sẽ giảm chi phí theo dõi lỗi và cho phép khắc phục sự cố dễ dàng hơn.
3.2. Vấn đề về quá trình
Trong quá trình, chuỗi sản xuất có thể có hoặc không dẫn đến vấn đề chất lượng hoặc không gây ra vấn đề ngay lập tức. Trong trường hợp này, quá trình nên được dừng lại. Ví dụ, nếu máy quá nóng, cần dừng lại và điều tra. Ngay cả khi chất lượng của các bộ phận vẫn còn tốt, máy quá nóng có thể dẫn đến các bộ phận bị lỗi hay hỏng máy hoặc tệ nhất là gây thương tích.
3.3. Vấn đề cung cấp nguyên liệu
Một ví dụ khác khi dừng quá trình nhưng lại không có tác động đến chất lượng là khi không cung cấp đầy đủ nguyên liệu cho quá trình. Điều này cũng được coi là một bất thường vì nó dẫn đến quá trình không hoạt động bình thường. Và tất nhiên bạn cũng nên dừng quá trình nếu cần thiết lập lại.
Ví dụ: khi đang lắp ráp động cơ nhưng lại thiếu xi lanh, thì quá trình nên được đừng lại, báo hiệu sự cố, để người vận hành có nhận biết cung cấp lại đầy đủ nguyên liệu.
Ý NGHĨA CỦA JIDOKA TRONG SẢN XUẤT
4.1. Ngăn chặn lỗi, sự cố trong sản xuất
Vấn đề lỗi trong quá trình sản xuất là điều không thể tránh khỏi. Tùy vào mức độ lỗi mà gây nên những vấn đề cho quy trình sản xuất. Đối với việc không phát hiện ra vấn đề lỗi khi sản xuất sẽ tiếp tục thực hiện quy trình và gây nên những lỗi nghiêm trọng hơn, tạo ra những sản phẩm lỗi và gây nên những ảnh hưởng nghiêm trọng cho doanh nghiệp sản xuất và độ uy tín.
Với Jidoka việc ứng dụng vào quy trình sản xuất sẽ giúp phát hiện lỗi một cách nhanh chóng. Những vấn đề xảy ra trong quy trình đều được ngăn chặn nhanh chóng thông qua Jidoka và giúp cho người vận hành, người quản lý có thể phát hiện lỗi khi sản xuất để tạo nên sản phẩm tốt nhất.
Sử dụng Jidoka trong dây chuyền sản xuất sẽ ngăn chặn vấn đề lỗi một cách tốt nhất. Những sự cố trong sản xuất cũng sẽ được cải thiện qua những vấn đề xuất hiện và những cảnh báo trong quy trình này.
4.2. Tiết kiệm chi phí
Khi một quy trình bị lỗi hàng loạt sẽ gây nên nhiều thất thoát cho doanh nghiệp cũng như gây nhiều tổn thất cho doanh nghiệp. Sử dụng Jidoka sẽ giúp cho doanh nghiệp có thể tiết kiệm được nhiều chi phí khi xử lý vấn đề lỗi trong dây chuyền sản xuất.
Đối với việc khắc phục lỗi sự cố với Jidoka sẽ được thực hiện nhanh chóng hơn, không tốn kém nhiều chi phí và tránh được những tổn thất cho doanh nghiệp về vấn đề hàng lỗi, sản phẩm không đạt chất lượng hay phải hủy bỏ toàn bộ sản phẩm bị lỗi.
