TỰ LẬP KẾ HOẠCH CHO 10 NĂM TỚI - BẠN ĐÃ TỪNG NGHĨ TỚI CHƯA?
------------
Đây là lý do đơn giản vì sao mọi người thường không thể tự vẽ ra viễn cảnh tương lai cho bản thân: Chúng ta bị mắc kẹt. Mắc kẹt bởi:
(1) những tiếc nuối và sai lầm trong quá khứ
(2) cái cảm giác quá đỗi thoải mái với thói sống được lặp đi lặp lại mỗi ngày trong hiện tại.
Sợ hãi làm chúng ta chùn bước, ổn định làm chúng ta thụ động.
Cái này chỉ dựa trên suy nghĩ và rút ra từ kinh nghiệm cá nhân thôi nên nó có thể đúng với nhiều người, sai với nhiều người. Tự đọc tự ngẫm nhé 🙂
Lấy giấy bút ra nào, rồi chúng ta cùng bắt đầ.u...
1. Định nghĩa giá trị cốt lõi của mỗi cá nhân
Giá trị cốt lõi cá nhân là những giá trị mà bạn ưu tiên nhất và sẽ đi theo bạn đến suốt cuộc đời, mặc cho hoàn cảnh có ra sao, tính cách thay đổi thế nào.
Đây là một bài tập nho nhỏ giúp bạn phần nào định ra những giá trị này: trong một danh sách gồm 230 giá trị dưới đây, hãy chọn ra top 100 -> 50 -> 30 -> 10 -> 5 -> 3 giá trị mà bạn cảm thấy là mình đang ưu tiên và quan trọng nhất trong cuộc sống hiện tại.
Và cuối cùng trong top 3 đó, hãy làm sao để thấy được duy nhất 1 từ nổi bật còn lại - đây là giá trị được đặt lên trên hết của bạn. Đương nhiên, sẽ có một lúc nào đó vị trí của những giá trị bị thay đổi qua nhiều trải nghiệm sống trong tương lai, có cái mất đi, có cái lại được thêm vào. Nhưng nếu xét về hiện tại, hãy để nó làm kim chỉ nam để dẫn đường cho mấy đứa con nít thò lò m.ũi xanh chưa có đủ kinh nghiệm sống và biết xác định hướng đi như tụi mình.
Khi bạn lớn lên theo thời gian, danh sách những giá trị này sẽ dần được ổn định hơn qua những lớp filters bạn tự tạo ra từ đúc kết của nhiều trải nghiệm trong cuộc sống, nên đừng lo lắng bây giờ nếu bạn cảm thấy lo sợ về danh sách này. Mình từng vật lộn 3 tiếng đồng hồ để hoàn thành bài tập này và không ngờ nó đã giúp bản thân phần nào sáng tỏ được khá nhiều cái suy nghĩ không rõ ràng trước đó. Sau khi định nghĩa được giá trị cốt lõi của bản thân thế nào rồi, mình không ngờ là kết quả mang đến lại là cảm giác tự tin lên hẳn lên suốt quãng thời gian trưởng thành sau đó.
Tiếp theo, đơn giản thôi, hãy tự hỏi bản thân 2 câu hỏi sau dựa trên những giá trị cá nhân được chọn ra ở trên và kinh nghiệm quá khứ:
1/ Hạnh phúc là gì?
Để trả lời câu hỏi này, hãy suy nghĩ về những điều làm bạn cảm thấy vui và thích thú trong cuộc sống. Có người hạnh phúc là khi được ăn ngon mặc đẹp, có người càng hạnh phúc khi có càng nhiều tiền và danh tiếng, có người đơn giản hơn định nghĩa hạnh phúc đến từ mọi thứ nho nhỏ trong cuộc sống, hoặc có người hạnh phúc khi gặp được những người hiểu mình và đọc những cuốn sách hay.
2/ Thành công là gì?
Mình nghĩ cách đơn giản nhất để trả lời câu hỏi này là lập ra một danh sách tất cả các thành tựu lớn nhỏ mà bạn đạt được tới giờ. Và cũng dùng chiến thuật như trên, dần rút ngắn danh sách lại thành top 3 điều làm bạn tự hào nhất khi đạt được, rồi ngẫm nghĩ xem đối với bạn, như thế đã là thành công chưa? Bạn mong đợi bản thân sẽ đạt được những gì trong tương lai sau khi thấy được thực lực hiện tại?
Hãy viết tất cả những suy nghĩ của bạn xuống và cuối cùng rút ra định nghĩa trong một câu cho cả 2 câu hỏi trên.
Ví dụ:
- Hạnh phúc: khi tôi được làm những điều mình thích với những người tôi yêu.
- Thành công: khi tôi kiếm được hơn 1 tỉ đồng mỗi năm và nổi tiếng trên toàn thế giới.
Đừng lười. Đúng hay sai không quan trọng, cái quan trọng ở đây là bạn đang học được cách trình bày rõ ràng suy nghĩ của bản thân. Làm chưa được thì làm lại, cho tới khi nào cảm thấy ổn thì thôi. Ý của mình mà còn chưa diễn đạt được thì làm sao mà gào lên đòi thay đổi thế giới, đúng không?
2. Lập một danh sách những giả định / câu hỏi chưa có câu trả lời và 50 điều bạn muốn thực hiện trong 10 năm tới
Giả định = những niềm tin bạn nghĩ là đúng nhưng cần được kiểm chứng.
Câu hỏi chưa có câu trả lời = những câu hỏi bạn chỉ trả lời được khi hành động.
Ví dụ:
- Tôi muốn trở thành một ca sĩ nổi tiếng.
- Tôi thích nhiều cái quá, bây giờ nhìn cái nào cũng vui mà lao vào thì sợ sai rồi thất bại. Vậy phải làm sao?
- Tôi không biết đam mê của mình là gì.
- Tôi không biết mình giỏi hay dở gì.
Lần nữa, bạn nên viết hết xuống và lại chắt lọc lại top 7 điều lớn nhất cần được kiểm chứng. Nhưng đồng thời, bạn nên để dành lại những điều bị lọt ra ngoài kia để sau này sau khi kiểm nghiệm xong 7 điều này thì sẽ lập một top 7 mới, khỏi mất công phải ngồi suy nghĩ lại từ đ.ầu.
Tiếp theo, hãy suy nghĩ về 50 điều bạn nghĩ là quan trọng nhất mà bạn muốn dành được hoặc có trong cuộc sống trong 10 năm nữa. Đây sẽ là những mục đích mà bạn đang hướng tới. Nó có thể là tìm ra đam mê, trở thành hình ảnh lý tưởng mà bạn tự vẽ ra trong đ.ầu cho 10 năm tới, khám phá ra sở trường, sở đoản của bản thân, nuôi ch..ó/ bạn gái, tự lập về tài chính, có một gia đình hạnh phúc..... Hãy dựa vào những giá trị cá nhân bạn đã tìm ra được ở phần 1 để giúp hoàn thành phần này.
3. Kiểm nghiệm những giả định đó
10 năm là một khoảng thời gian dài và bạn không thể tính hết những biến cố xảy ra trong tương lai, nhưng bạn luôn có thể chuẩn bị sẵn những kiến thức và kĩ năng cần thiết để đối đầ.u với bất cứ thứ gì cuộc đời có thể quăng vào mặt bạn. Dựa trên danh sách câu hỏi và mục tiêu ở phần 2, việc bạn đầ.u tiên có thể làm là GG con đường thực hiện đến mục tiêu.
Nếu muốn làm nhà văn, thử google cách viết truyện ngắn.
Nếu muốn học lập trình, thử GG cách viết game.
Nếu muốn học thiết kế đồ hoạ, thử GG cách vẽ một logo.
Nếu muốn làm kiến trúc, thử google cách thiết kế một bản vẽ nhà cửa.
Tham khảo trước được quá trình để đạt được mục đích gì đấy sẽ giúp bạn rất nhiều trong việc định hướng kế hoạch cho bản thân. Hơn nữa, học và làm là hai việc đi đôi với nhau, và bạn không hề thiếu n.g.uồn trong thời đại 4.0 này.
Quan trọng là có muốn hay không thôi.
Từ những khởi điểm này, bạn có thể lập ra lộ trình và kế hoạch cho ngày mai, tuần tới, tháng tới, năm tới, 5 năm tới, hoặc 10 năm tới.
Ví dụ:
Tôi muốn bản thân từ một đứa không biết lập trình là gì -> trở thành một lập trình viên cấp cao trong vòng 10 năm tới.
Rồi thử vạch ra vài cái mục tiêu / từ khoá cho từng năm:
Năm 1 - Tự Tìm Hiểu: Nắm rõ khái niệm và công cụ cơ bản của lập trình
Năm 2 - Cộng Đồng: Tham gia hoặc tự thiết kế nhiều đồ án hơn để tăng kinh nghiệm thực tế
Năm 3 - Việc Làm: Tìm những kỳ thực tập sinh dành cho người mới ở vài công ty công nghệ và thử nộp vào
abc xyz...
Không có gì gọi là tuyệt đối chính xác, và nó cũng không cần phải đúng vì chắc chắn nó sẽ còn thay đổi nhiều trong tương lai. Nhưng thế thì sao chứ? Nếu nó làm bạn bỏ được nỗi sợ hãi vô hình và xách mông lên hành động thì cứ mạnh t.ay mà làm đi, phải có trải nghiệm rồi mới sửa được chứ.
Giống như khi bạn nghe rất nhiều review tốt xấu khác nhau về một cuốn sách, nhưng bạn sẽ không thể nào đánh giá nó được cho tới khi thật sự đọc được cuốn sách. Bạn đọc -> từ cảm nhận và kiến thức cá nhân sẽ đánh giá được là cuốn sách đó thật sự hay / dở -> tự đánh giá và so sánh cảm nhận của mình có đúng hoặc sai với người khác thế nào -> tự rút ra một kết luận riêng cho bản thân.
Giống như khi bạn xem rất nhiều phim Hàn Xẻng và đọc rất nhiều ngôn tình. Và bạn nghĩ bạn biết yêu? Không, bạn chỉ thật sự tập tành học cách yêu khi quan tâm và chăm sóc ai đó với cả trái ti.m. Bạn có thể may mắn yêu đúng người -> nhưng quan tâm sai cách -> chia t.ay -> rút kinh nghiệm và so sánh với kinh nghiệm của người khác -> tự rút ra bài học riêng cho bản thân và cải thiện ở mối quan hệ tiếp theo.
Mọi thứ cần phải học, và bạn không thể học nếu không chịu làm. Điều này được áp dụng cho tất cả những kiến thức lẫn kĩ năng như giao tiếp, nấu ăn, quản lý thời gian, quản lý tài chính, viết code mượt và sạch,.... Qua nhiều lần lên kế hoạch và ngẫm nghĩ về hành động của mình sau khi kiểm nghiệm, bạn có thể sẽ thường xuyên thấy bản thân quay lại cái danh sách giá trị cốt lõi hoặc mục tiêu cho 50 năm sau.
Không bất ngờ lắm, bạn sẽ thấy bản thân đang tiến bộ và ngày càng hiểu mình muốn gì hơn mặc cho có thành công hay thất bại. Không có gì là tuyệt đối cả, nên hãy cố gắng sao cho phiên bản ngày hôm sau của bạn sẽ tốt hơn phiên bản của ngày hôm qua và đừng so sánh với thành tựu của người khác. Đơn giản vì giá trị và quan điểm về hạnh phúc / thành công của mỗi người là mỗi khác.
Tác giả: Scarlet. | Spiderum
